Arap Dünyasının Divaları- III Asmahan

(np- Baroque~ Siddhartha)

Herkese yeniden merhaba, serinin sonunu bugün Asmahan ile getiriyoruz. Keyifli okumalar.

3.

Son olarak üzerinde araştırma yaptığım Asmahan var. Bu üç kadından hayatı en dedikodu ile dolu olanı.

Asmahan aslen Suriyeli bir Dürzi fakat o da Ümmü Gülsüm gibi Mısır’da yaşıyor. Genç yaşta ölmesi pek tanınamamasına sebep olmuş. Türkiye’de de pek tanınamamış olacak ki hakkında neredeyse hiç Türkçe kaynak yok.

Asmahan’ın ailesi Osmanlı’nın son zamanlarında İzmir’den Suriye’ye kaçmışlar. Suriye’de bulundukları yeri ise Fransızlar bombalayınca oradan Beyrut’a gelmişler. Beyrut’ta da arandıklarını öğrenince Kahire’ye yerleşmişler. Kahire’ye sorunsuz yerleşmelerinin sebebi dönemin devlet başkanının Asmahan’ın babasının akrabası olmasıymış.

Abisinin müzik öğretmeni tarafından keşfedildikten sonra onun için şöhret basamaklarını atlamak çok kolay olmuş. Bence bunun sebeplerinden biri dönemini kasıp kavuran rakibi Ümmü Gülsüm’ün kendisine göre oldukça maskülen, kendisinin ise son derece güzel ve çekici olması.

Genç yaşta ölmeseydi Ümmü Gülsüm’den bile daha büyük bir şöhreti olacağı öngörülüyor fakat ölüm onu 31 yaşında, şöhretinin zirvesinde yakalıyor. İşte dedikodular da tam bu noktada başlıyor. Asmahan’ın erken ve şaibeli ölümü üzerine üç teori var.

Birincisi Ümmü Gülsüm’ün kendisini öldürttüğü iddiası. Birçok kaynak Ümmü Gülsüm’ün Asmahan’ı oldukça kıskandığını ve bu ölümün de aslında suikast olabileceğini yazıyor.

İkinci teori yine kıskançlık kaynaklı ama bu sefer daha magazinsel. İddialar Asmahan’ın, Kral Faruk’un metresi olduğunu ve bu durumu öğrenen Kraliçe Feride’nin Asmahan’a böyle bir suikast düzenlediğini söylüyor.

Son teori diğerlerine göre daha komplike. Bazı kaynaklar Asmahan’ın Mısır için çalışan bir ajan olduğunu ve İngilizler tarafından öldürtüldüğünü yazıyor fakat bununla kalmıyor. Başka kaynaklar ise Suriye işgalinden dolayı Fransa ile husumeti olduğunu ve Naziler’e yardım ettiğini bu yüzden Fransa tarafından öldürüldüğünü yazıyor.

Asmahan’ı bu noktada Prenses Diana ile benzetiyorum. İkisi de genç yaşlarında, şoförlerinin tutarsız ifadeleri altında, büyük bir bilinmezlik ile ölüyorlar. Dahası ikisinin de ölümü dedikodulara yuva oluyor.

Neticede Asmahan’dan geriye söylediği şarkılar ve oynadığı filmler kalıyor yalnızca. Bütün sırları güzelliğiyle birlikte toprak oluyor.

                          (103. doğum gününde google’ın Asmahan için hazırladığı doodle)

Arap dünyası her zaman her şeyiyle ilgimi çekti. Kimi zaman savaşlarıyla kimi zaman masallarıyla kimi zaman şarkılarıyla. Uzun zamandır şöyle düşünüyorum; batı dünyası üzerinde yaşayanlara sadece refah vaad ediyor, doğu dünyası ise ya sonsuz mutluluk ya da sonsuz mutsuzluk. Bir ölçüsüzlük var yani, her şey olduğunun eni her zaman. Aşk da, nefret de, diğer bütün duygular da. Birini öldürecek kadar sevmek doğru olmasa da mümkün olabiliyor bu yüzden.

Dünyayı yaşanır kılan ender şeylerden biri de kaliteli müzik, bunu hepimiz kabul ederiz. Öncelikle müziğini dünyamızı güzelleştirmek için kullanan bu üç kadına teşekkür etmek istiyorum. Şahsen ben kendilerini sadece yetenekli sanatçılar olarak görmüyorum. Çoğu zaman gözlerin karardığı, yaşamın değerinin kalmadığı coğrafyalarında bir kadın olarak korkusuzca aşktan bahsedip herkesi ırk, din, etnik köken, cinsiyet ayırmadan, apolitik olmadan birleştirmeleri benim nezdimde onları icracı olmaktan fazlası yapıyor.

Aşağıya kendi spotify Arapça çalma listemin linkini bırakacağım. Çalma listemin görseli Hatay’da çektiğim bir grafitiye ait. Görünce ne kadar heyecanlandığımı 

anlatmama gerek yoktur sanırım.

https://open.spotify.com/user/eaky29mmrkl72r4dmuaxe1uxs/playlist/4VWOTm08A4mMa3sqsVHGhU?si=98ifmJOSRzKTLFmMOdIlQg

Şarkılar hakkında birkaç not:

1)    Le Beirut, Bhebbak Ya Loubnan ve Nassam Alayna Feyruz’un ülkesi Lübnan için söylediği şarkılarından. Çevirilerini internette bulabilirsiniz.  İlginiz varsa Youtube’da Seher’in Arapça Çevirileri adlı kanala mutlaka bakın.

2)    Listede birkaç tane Abdel Halim Hafez var. Arap Elvis Presley deniyor kendisine. Çok büyük fakirliklerden sonra ünlü olduğunda ölüm onu çocukken ayakkabısız Nil’e girdiği sırada kaptığı bir hastalık ile buluyor. Öldüğünde arkasından birkaç kadın intihar bile ediyor. Onu dinleyince de göreceksiniz ki Türk müziği özellikle belirli yıllarda Arap müziğinden çok fazla etkilenmiş. Arabeske bakışınız bu bağlamda değişebilir.

3)    Ümmü Gülsüm’ün listedeki şarkısı 50 küsür dakika. Yukarıda bahsettiğim youtube kanalından 10 dakikalık halini dinleyebilirsiniz. Kral Faruk’un doğum günü kaydı :)

4)    Khaled Mouzanar’a ait iki şarkı var. Myerte ya Myerte, Onur Ünlü’nün Sen Aydınlatırsın Geceyi adlı filminin şarkısı. Diğeri ise bu yıl Oscar alan Lübnan yapımı Caphernaüm adlı filmin şarkısı.

5)    Darine Hamze de var listede fakat o bir oyuncu. Beyrut Oteli adlı filmde oynarken seslendirdiği şarkıları onlar da. Ben inanılmaz severim. Spesifik olarak kasım sabahlarında dinliyorum şarkılarını. Bu arada filmin tamamını izleyemedim. Çünkü filmde Arapça da İngilizce de Fransızca da konuşuluyor fakat her dili çevirmemişler maalesef ki.

6)    Ziad Rahbani, Feyruz’un oğlu :) (Bu bilgiyi Dilruba sayesinde düzelttim. Thanks a lot Dilruba …) Bu yıl Eylül ayında İstanbul, Ankara ve Hatay’da konser vermek için ilk kez Türkiye’ye gelecek.

7)    En son keşfettiğimi sona sakladım. Maryam Saleh. Arap Baharı ardından ülkelerindeki siyasi durum üzerine şarkı yazan 9 kadının albümü olan Sawtuha’nın ilk şarkısı Nouh Al Hamam. Beni bilenler bilir ki yeni keşfettiğim bir şarkıyı beğendiysem bir süre sadece onu dinlerim. Nouh Al Hamam da yine Maryam Saleh’den dinlediğim Ana Mesh Baghanny de kesinlikle öyle iki şarkı. Kendisi hakkında henüz pek bilgi sahibi değilim fakat şarkılarının hastasıyız, lütfen bağırmaya devam et Maryam.

Umarım bütün bu şarkıları her zaman ilk gün dinlediğim keyifle dinlerim, sizlerin de farklı sesler keşfetmesine vesile olmaya devam ederim. Bir diğer yazıda görüşmek üzere.